Een belangrijke taak voor de Europese Commissie is het versterken van de harmonisatie van de voedseletiketteringswetgeving binnen de Europese Unie. Voor BCZ is dit een belangrijke kwestie, omdat het zal helpen om het concurrentievermogen van Europese bedrijven te bevorderen en de verwarring bij de consument te verminderen.
De nationale initiatieven brengen de markt uit evenwicht
De Europese Rekenkamer is de externe controleur van de EU en is verantwoordelijk voor het beoordelen van de wettigheid en regelmatigheid van de handelingen van de EU. In een verslag dat in november 2024 werd gepubliceerd, deed de Rekenkamer een aantal aanbevelingen aan de Europese Commissie met betrekking tot de etikettering van voedingsmiddelen binnen de EU. Het benadrukte de verschillende nationale initiatieven die zijn genomen om de tekortkomingen van de Europese wetgeving te verhelpen. De afgelopen 2 jaar is er maar weinig veranderd in de Europese wetgeving om de regels van de verschillende lidstaten te harmoniseren. Toch kunnen nationale initiatieven consumenten in verwarring brengen en onevenwichtigheden op de Europese markt creëren. Dit is nadelig voor het concurrentievermogen van Europese bedrijven. Daarom ondersteunt BCZ harmonisatie-initiatieven, maar verdedigt het ook de specifieke kenmerken van de Belgische markt binnen Europese organisaties.
Voedingswaarde-etikettering: 6 systemen voor 1 doel
Etikettering op de voorkant van verpakkingen kan optionele informatie bevatten om consumenten te helpen in één oogopslag de gezondste voedingsmiddelen te herkennen. U bent misschien bekend met de Nutri-Score, maar er zijn eigenlijk vijf andere equivalente systemen in de EU. Op dit moment wordt de Nutri-Score alleen officieel aanbevolen in Duitsland, België, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Zwitserland en Spanje, terwijl sommige landen helemaal geen systeem aanbevelen. Als gevolg hiervan worden Europese consumenten geconfronteerd met een verscheidenheid aan modellen op basis van verschillende berekeningsmethoden, die de markt fragmenteren. Tot op heden is er geen consensus over de keuze van één etiketteringssysteem dat op Europees niveau wordt aanbevolen.
Bron: Cour des comptes européenne
Preventieve etikettering van allergenen: een lacune die chaos veroorzaakt
De aanwezigheid van allergenen in voedingsmiddelen moet in de ingrediëntenlijst worden vermeld op een manier die van de andere ingrediënten kan worden onderscheiden, omdat ze schadelijk zijn voor mensen met een allergie. Er zijn echter gevallen waarin producten kleine hoeveelheden of onbedoelde sporen van allergenen bevatten. Dit geval is een goede illustratie van het probleem, aangezien de Europese regelgeving momenteel geen regels vastlegt voor de preventieve etikettering van allergenen (=PAL). Bedrijven gebruiken daarom allerlei termen zoals “kan ... bevatten”, of “vervaardigd in een werkplaats waar ... wordt verwerkt”. Het zou daarom goed zijn als er op Europees niveau een gestandaardiseerde wetenschappelijke aanpak, inclusief een risicoanalyse, zou worden ontwikkeld voor de etikettering van PAL's. Het huidige gebrek aan een duidelijk kader moedigt bedrijven aan om onnodig PAL-waarschuwingen te gebruiken. Dit beperkt de keuze van allergische consumenten en ondermijnt de geloofwaardigheid van goed onderbouwde waarschuwingen.
Een concreet voorbeeld: om de interne markt te standaardiseren, heeft Nederland onlangs nieuwe regels voor de preventieve etikettering van allergenen bekendgemaakt. Deze hebben in de andere lidstaten tot veel vragen en opmerkingen geleid. Ze zijn uitsluitend door en voor de Nederlandse markt opgesteld en dreigen niet alleen het concurrentievermogen te verminderen, maar ook de Europese consument te verstoren.
De PAL- en voedingswaarde-etiketteringsprogramma's zijn slechts twee voorbeelden die de nood aan een sterk, geharmoniseerd Europees etiketteringsbeleid illustreren, en de problemen die veroorzaakt worden door de afwezigheid ervan. Volgens BCZ is het daarom van cruciaal belang voor de Belgische en Europese zuivelmarkt dat de Europese Commissie haar verantwoordelijkheid neemt met betrekking tot de voedseletiketteringswetgeving om de vrije handel te bevorderen en het concurrentievermogen binnen de EU te behouden.
