Zuivelindustrie valoriseert voedselverlies zo hoog mogelijk!
Uit een recent BCZ-project om voedselverlies van de zuivelketen in kaart te brengen, blijkt dat zuivelverwerkers hun voedselverlies niet alleen zeer beperkt houden, maar ook uitzonderlijk hoog valoriseren waarbij maar liefst 73% wordt omgezet in diervoeder. Het voedselverlies is met 1,06% van de totale productie zeer klein. Met de nieuwe Europese doelstellingen om voedselverlies in de voedingsindustrie te reduceren met 10% tegen 2030, zet de zuivelindustrie stappen om hun verliezen inzichtelijk te maken met een tool, op maat voor zuivelverwerkers. Deze cijfers tonen dat reductie van voedselverlies geen doelstelling is voor de toekomst, maar een werkpunt waarmee ze vandaag de dag al bezig zijn én al goed op scoren.
Zuivelindustrie valoriseert voedselverlies zo hoog mogelijk
Binnen dit project ontwikkelde BCZ samen met enkele leden een meettool om voedselverlies in de zuivelindustrie in kaart te brengen. De tool biedt uniforme data, een sectorale benchmark en inzichten voor verbeteracties. Dit zorgt voor de nodige correcte informatie aan zowel zuivelondernemingen als beleidsmakers. Hieruit blijkt dat de zuivelverwerkers hun voedselreststromen zo hoog mogelijk valoriseren. Maar liefst 73% van het voedselverlies wordt omgezet in diervoeder – de hoogst mogelijke stap in de cascade van waardebehoud. Wanneer ook nevenstromen worden meegerekend, loopt dat aandeel zelfs op tot 95%. Dit bewijst ook de cascade-index, een getal dat weergeeft hoe hoog voedselreststromen gevaloriseerd. Die is 9,82 voor de zuivelverwerkers op basis van onze data (met 0 als min en 10 max), waar de sectorbenchmark van de voedingsindustrie 9,06 is. De overige stromen (25% van voedselverlies) komen voornamelijk terecht bij verbranding met energieproductie, zodat deze biomassa toch niet verloren gaat.
Cascade van waardebehoud (bron: OVAM, Monitor Voedselverlies 2020)
Voedselverlies blijft minimaal
Uit de eerste cijfers blijkt dat het voedselverlies in de zuivelindustrie opvallend laag is: slechts 1,06% van de totale productie gaat verloren (volgens Vlaamse definitie). Dit is beter dan het sectorgemiddelde in de voedingsindustrie van 1,3%. Zeker het verschil met andere schakels in de keten, zoals het verlies bij de consument thuis, is groot. Een Belg produceert thuis jaarlijks ongeveer 34 kg voedselverlies, wat bijvoorbeeld neerkomt op 222.566 ton in Vlaanderen. Het is duidelijk dat zuivelverwerkers al langer bezig zijn met procesoptimalisatie en verminderen van voedselverlies.
Slechts 0,67% voedselverlies in de melkveehouderij
Ook op niveau van de melkveehouderij en tijdens transport, is het verlies beperkt: slechts 0,67% van de rauwe melk gaat verloren, voornamelijk door het gebruik van geneesmiddelen. Ook hier neemt de sector haar verantwoordelijk, en zet ze al jaren in op verantwoord antibioticagebruik.
Meer samenwerking en transparantie met retailers
BCZ analyseerde ook de samenwerking rond voedselverlies tussen industrie en retail. Hier blijkt ruimte voor verbetering van transparantie, communicatie en afstemming over houdbaarheidsdata, levertermijnen en productspecificaties. Zo kan het verbeteren van data-uitwisseling doorheen de keten gerichtere interventies opleveren. Pilootprojecten rond datadeling, forecasting en ketensamenwerking worden gezien als mogelijke stappen vooruit. Deze oproep tot samenwerking en toegang tot data werd ook onderschreven door diverse stakeholders tijdens een workshop op het Food Waste Fest 2024.
Meten is weten
Onder het motto “meten is weten” brachten BCZ en haar partners voedselverliezen doorheen de zuivelketen in kaart. Deze datagedreven aanpak zorgt voor een jaarlijkse opvolging volgens een afgesproken methodologie, alsook voor concrete inzichten en benchmarking, waardoor opportuniteiten, acties en knelpunten worden blootgelegd. Met dit project bevestigt de zuivelsector opnieuw haar voortrekkersrol in de verdere verduurzaming van de hele keten. De cijfers tonen niet alleen dat we vandaag al sterke resultaten boeken, maar ook het engagement om hier in de toekomst nog verder op in te zetten.
Dit project is met steun van OVAM & Vlaanderen Circulair 
[1] Nevenstromen = verliesstromen die niet voor humane consumptie waren bestemd
[2] & [3] bron: monitor Voedselverlies 2020
