De landbouworganisaties en de zuivelindustrie hebben vandaag samen een duurzaamheidsprogramma in de zuivelsector gelanceerd, in aanwezigheid van minister-president Kris Peeters.
Eigen energievoorziening, hergebruik van water, veevoeder van eigen teelt, aandacht voor biodiversiteit, … zijn slechts enkele van de 35 duurzaamheidsinitiatieven die gepromoot worden. Het programma start op 1 januari 2014. De vooruitgang wordt jaarlijks gemeten en de zuivelsector engageert zich om hierover te rapporteren. De boeren hebben de laatste jaren al heel wat inspanningen geleverd: zo is de carbon footprint per liter melk op 10 jaar tijd met 20% gedaald. Duurzaamheid betekent niet alleen zorgvuldig omgaan met milieu en klimaat maar ook inzetten op een economisch rendabel kader en op een gezonde voeding. Melk en melkproducten bevatten van nature een unieke combinatie van essentiële voedingsstoffen.
“Ik heb enorme waardering voor de inspanningen die in de zuivelsector worden geleverd op het vlak van duurzaamheid. Met concrete acties en inspanningen van alle schakels blijft het niet bij woorden, maar worden er daadwerkelijk resultaten geboekt. De vermindering van de carbon footprint van melk met 20% op 10 jaar tijd, is daarvan alvast een sprekend voorbeeld”, aldus minister-president Kris Peeters.
Een nieuw programma : sensibiliseren, meten en communiceren
Het gezamenlijke programma “Duurzaamheidsmonitoring van de Melkveehouderij “ geeft aan elke melkveehouder een keuzelijst van 35 duurzaamheidsinitiatieven. Energie, water, dierenwelzijn, milieu, dierengezondheid, voeding van de koe, en sociale aspecten zijn de 7 thema’s. Jaarlijks zullen onafhankelijke auditeurs op één derde van de melkveebedrijven nagaan welke duurzaamheidsinitiatieven gerealiseerd zijn. Zo wordt de vooruitgang over het hele land gemeten. Om de 3 jaar zullen alle Belgische melkveebedrijven, zo’n 8.500, bezocht worden. De zuivelsector zal hierover communiceren. Vanaf 1 januari 2014 wordt het duurzaamheidsprogramma over het hele land uitgerold. De landbouworganisaties ABS, Boerenbond en FWA en de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ) hebben er zo’n 1,5 jaar aan gewerkt. Workshops met experten en enkele buitenlandse initiatieven lagen mee aan de basis.
Duurzaamheid zit in de genen van de melkveehouders
De melkveehouderij heeft in onze regio een eeuwenlange traditie. Melkveehouders zijn bezorgd over de duurzaamheid van hun bedrijfsvoering en doen er alles aan om een gezond bedrijf aan de volgende generatie te kunnen doorgeven. Een uitgesproken invulling van duurzaamheid
Sedert een aantal jaren proberen wetenschappers duurzaamheid te meten aan de hand van het concept “people, profit, planet”. Het studiebureau ERM berekende in opdracht van de Vlaamse overheid de carbon footprint van melk in 2010. Nadien deed ERM de studie over voor het jaar 2000. Daaruit blijkt dat de carbon footprint van melk met 20% gedaald is, namelijk van 1,28 kg naar 1,02 CO2 per kg melk ! Minder kunstmeststoffen, meer melk per koe, een betere voeding van de koe,……. verklaren dit gunstig resultaat.
Melk is duurzaam
Melkkoeien zetten gras, onverteerbaar voor de mens, om in melk, die van nature rijk is aan essentiële voedingsstoffen. In België kan op één vierde van de landbouwgronden uitsluitend gras geteeld worden. Naast gras eten melkkoeien ook restproducten van de voedingsindustrie zoals bietenpulp, bierbostel en sojaschroot. Het omzetten van lokaal geteeld veevoeder en van restproducten maakt van melk een duurzaam voedingsmiddel. Melk levert verder een belangrijke bijdrage tot een gezond voedingspatroon. Het wetenschappelijk draagvlak voor de positieve voedings- en gezondheidsaspecten van melk en zuivelproducten is groot. De productie en de verwerking van melk zijn bovendien een bron van werkgelegenheid en inkomen in ons land.
Duurzaamheid : geen eenheidsworst
Het nieuwe duurzaamheidsprogramma reikt aan de melkveehouder 35 initiatieven aan, waarmee hij duurzaamheid zelf kan invullen. Elk melkveebedrijf heeft immers zijn eigen specifieke situatie. Als ondernemer en vakman is de melkveehouder het best geplaatst om op zijn bedrijf de prioriteiten voor verdere verduurzaming te bepalen. Een recent onderzoeksproject naar mogelijkheden voor verdere verduurzaming van de melkveehouderij in Noord-West-Europa, nl. Dairyman, kwam tot het besluit dat er “geen one fits all-weg naar duurzamer melken bestaat “.
Hierna volgen enkele concrete voorbeelden uit de lijst met 35 duurzaamheidsinitiatieven :
Een aanpak met de hele zuivelketen
Niet alleen de melkveehouders engageren zich in de duurzaamheidsaanpak. Ook de volgende schakels in de keten, namelijk de melkophaling en de melkverwerking , werken mee. Sedert 2006 is er een monitoring van de melkophaling. Op 6 jaar tijd is het brandstofverbruik per 1.000 liter opgehaalde melk met 8 % verminderd. De inzet van vrachtwagens met milieuvriendelijke motoren (EURO 5) is sterk gestegen. Veel melkverwerkers realiseerden aanzienlijke verminderingen van de inzet van energie en water. Het gebruik van verpakkingsmateriaal daalde. Ook dit zal via een jaarlijkse monitoring gerapporteerd worden.
Duurzaamheid is een proces van continue verbetering waartoe de hele zuivelketen zich engageert.
De Belgische zuivelverwerkende bedrijven nemen sectorale engagementen in kader van het nieuwe Duurzaamheidscharter van MilkBE. Naast de verduurzaming in hun eigen vestigingen, willen de zuivelverwerkers ook de melkveehouders verder ondersteunen in hun duurzaamheidsverhaal. Dit kan op verschillende manieren, gaande van de uitbetaling van duurzaamheidspremies, of introductie van duurzaamheidsprogramma’s tot de ondersteuning van specifieke maatregelen. Daarnaast zullen BCZ en haar leden ook actief aan de slag gaan met individuele klimaatscans. “In de recente boerenprotesten weerklinkt heel duidelijk de vraag naar toekomstperspectief: melkveehouders willen verder verduurzamen, maar de uitdagingen dienen op een effectieve en haalbare manier aangepakt te worden. Dit is exact waar we met dit Charter op inzetten, op maat van elke zuivelonderneming en elke melkveehouder”, aldus Lien Callewaert, directeur van BCZ.
